Witamina D i C jesienią- dlaczego są tak ważne i jak uzupełniać ich niedobory
Spis treści
1. Wstęp – jesień, czyli czas spadków odporności
Jesień to okres, w którym nasz organizm musi przystosować się do krótszych dni, mniejszej ilości słońca iniższych temperatrur
To właśnie wtedy najczęściej łapiemy infekcje, czujemy zmęczenie i spadek nastroju.
Nie dzieje się to bez powodu – jednym z głównych winowajców są niedobory witaminy D i C, które pełnią kluczową rolę w działaniu układu odpornościowego.
Źródło: NIZP-PZH, 2024 – „Rola witamin D i C w utrzymaniu odporności organizmu”
2. Dlaczego witaminy D i C są tak ważne dla organizmu
Witamina D
-
wspiera układ odpornościowy,
-
reguluje gospodarkę wapniowo-fosforową,
-
wpływa na pracę mięśni i mózgu,
-
działa przeciwzapalnie.
Witamina D moduluje aktywność limfocytów T – komórek, które zwalczają wirusy i bakterie. Jej niedobór zwiększa ryzyko infekcji i obniża odporność.
Witamina C – witamina odporności
-
neutralizuje wolne rodniki,
-
wspiera gojenie tkanek,
-
zwiększa wchłanianie żelaza,
-
poprawia działanie białych krwinek.
Chroni komórki przed stresem oksydacyjnym, który wzrasta jesienią.
Źródło: Polskie Towarzystwo Dietetyki, 2023 – „Znaczenie witamin D i C w profilaktyce infekcji sezonowych”
3. Objawy niedoboru witaminy D i C
Niedobór witaminy D może objawiać się:
-
częstymi infekcjami,
-
uczuciem zmęczenia, sennością,
-
spadkiem nastroju,
-
bólem mięśni i kości,
-
problemami z koncentracją.
Niedobór witaminy C powoduje:
-
osłabienie,
-
gorsze gojenie ran,
-
krwawienie dziąseł,
-
suchą skórę,
-
większą podatność na infekcje.
Szacuje się, że ponad 80% Polaków ma niedobór witaminy D w okresie jesienno-zimowym.
Źródło: NCEŻ PZH, 2023 – „Status witaminy D w populacji Polski”
4. Naturalne źródła witaminy D – jak ją uzupełniać jesienią
Najwięcej witaminy D powstaje w skórze pod wpływem słońca.
Jednak od października do marca w Polsce promieniowanie UVB jest zbyt słabe, by zapewnić jej odpowiedni poziom.
Dlatego jesienią i zimą warto:
Spożywać produkty bogate w witaminę D:
-
tłuste ryby morskie (łosoś, śledź, makrela, sardynki),
-
jaja,
-
nabiał,
-
tran i oleje rybie,
-
produkty wzbogacane (np. mleko roślinne, margaryny).
Suplementacja:
Zalecana przez Polskie Towarzystwo Dietetyki dla dorosłych od października do kwietnia:
800–2000 IU dziennie, w zależności od masy ciała i stylu życia.
Źródło: Polskie Towarzystwo Dietetyki, 2024 – „Zalecenia suplementacji witaminy D w populacji polskiej”
5. Naturalne źródła witaminy C – co jeść codziennie
Witamina C nie jest magazynowana w organizmie, dlatego trzeba dostarczać ją codziennie w diecie.
Najlepsze źródła witaminy C:
-
papryka (szczególnie czerwona),
-
natka pietruszki,
-
czarna porzeczka,
-
kiszona kapusta i ogórki,
-
owoce jagodowe,
-
kiwi, cytrusy, jabłka,
-
brokuły i brukselka.
Źródło: NIZP-PZH, 2023 – „Wartość odżywcza warzyw i owoców w diecie Polaków”
6. Podsumowanie
Jesień to nie czas na chorowanie – to czas na wzmocnienie organizmu.
Witaminy D i C to duet, który:
-
poprawia odporność,
-
dodaje energii,
-
wspiera samopoczucie.
Jedz kolorowo, spaceruj, korzystaj z naturalnego światła i sięgaj po produkty sezonowe.
To najprostszy sposób, by przetrwać jesień w pełni zdrowia.
7. Bibliografia
-
NIZP-PZH, Rola witamin D i C w utrzymaniu odporności organizmu, 2024.
-
Polskie Towarzystwo Dietetyki, Znaczenie witamin D i C w profilaktyce infekcji sezonowych, 2023.
-
NCEŻ PZH, Status witaminy D w populacji Polski, 2023.
-
Polskie Towarzystwo Dietetyki, Zalecenia suplementacji witaminy D w populacji polskiej, 2024.
-
NIZP-PZH, Wartość odżywcza warzyw i owoców w diecie Polaków, 2023.